Kooprecht nu ook van toepassing op downloads

Onze wetgever loopt de afgelopen decennia achter op de technologische ontwikkeling. Vaak is dan ook de rechter nodig om bijvoorbeeld software een plaats in ons rechtsbestel te geven.

Op grond van het consumentenkooprecht komt aan consumenten verstrekkende bescherming toe bij aankoop van roerende zaken (Titel 7.1 BW). Voorbeeld: Als de consumentkoper van een roerende zaak binnen zes maanden na de aankoop terug naar de koper gaat omdat de aankoop kapot is, moet de verkoper bewijzen dat de aankoop bij aflevering wel deugdelijk was en pas daarna kapot is gegaan (art. 7:19 lid 2 BW). Het spreekt voor zich dat niet gemakkelijk aan deze bewijslast wordt voldaan. Hoe dit soort regelgeving zich verhoudt tot downloads was tot voor kort onzeker. Het (consumenten)kooprecht was namelijk alleen van toepassing op aankoop van zaken en een ‘zaak’ is in de wet gedefinieerd als een voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object (art. 7:1 BW en art. 3:2 BW).

De Hoge Raad vond dit reeds in 2012 achterhaald en bepaalde bij arrest van 27 april 2012 – kort gezegd – dat het kooprecht ook van toepassing kan zijn op software (Hoge Raad 27 april 2012, NJ 2012/293, De Beeldbrigade/Hulskamp). In de woorden van de Hoge Raad: “Aldus volgt ook uit het stelsel van de wet dat de aanschaf van standaardcomputerprogrammatuur voor een niet in tijdsduur beperkt gebruik tegen betaling van een bepaald bedrag binnen het bereik van de kooptitel valt, ongeacht of sprake is van aanschaf op een gegevensdrager of via een download.”

Inmiddels heeft de wetgever zich aangepast aan de Hoge Raad, en deze zomer vastgesteld dat het volledige consumentenkooprecht ook van toepassing is op “digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd”, ofwel downloads (art. 7:5 lid 5 BW).

In toenemende mate worden aankopen die vroeger een stoffelijke vorm hadden, vervangen door downloads. Boeken, films en cd’s zijn hier goede voorbeelden van. Het is dan ook goed dat de wetgever het consumentenkooprecht van toepassing verklaart op dit soort aankopen. Zowel voor consumenten als voor verkopers is dit van groot belang. Consumenten hebben immers veel meer rechten dan zij weten en verkopers lopen veel meer risico dan zij beseffen. In bepaalde mate kunnen deze risico’s met gebruik van algemene verkoopvoorwaarden en technische oplossingen op websites worden verminderd. Mijn advies aan verkopers van downloads is dan ook om een jurist te raadplegen voor advies. Let op! Ook bestaande algemene verkoopvoorwaarden van webwinkels en andere verkopers via internet voldoen niet aan het deze zomer ingevoerde consumentenrecht. De sanctie daarop is dat de consument een aankoop tot een jaar na dato mag herroepen.

Tot slot. Ondanks deze ontwikkelingen loopt de wetgever direct weer achter op de technologische ontwikkelingen, want of het ‘streamen’ van films en muziek (zoals via Youtube) onder het consumentenkooprecht valt, is nog onzeker. Het lijkt er dus op dat de Hoge Raad wederom de handschoen van wetgever moet oppakken.